راه هاي بهينه سازي مصرف لوازم برقي:

امروزه استفاده از لوازم الكترونيكي متنوع در زندگي مردم امري ضروري  مي باشد. در حال حاضر لوازم برقي براي راحتي و آسايش افراد دردسترس همه قرار دارد. بنابراين در هنگام خريد لوازم الكترونيكي بايد به برچسب انرژي، نوع و اندازه وسيله  با توجه به اهميت  نوع كاربري  تهيه شود. قبل از راه اندازي  بايد به چگونگي مصرف، نحوه راه اندازي و مكان قرار گرفتن لوازم برقي توجه داشت.

براي اين كه از لوازم برقي به خوبي استفاده كنيم و بطور بهينه در مصرف برق ولوازم برقي صرفه جويي كنيم بايد به نكاتي توجه داشته باشيم تا عمر مفيد لوازم برقي، افزايش پيدا كند.

نكاتي كه قبل از انتخاب و خريد لوازم الكترونيكي بايد رعايت شود:

• قبل از خريد هر گونه لوازم الكترونيكي بايد بدانيد چقدر خريد و تهيه آن براي شما ضرورت دارد.
• بايد در نظر داشته باشيد براي دستگاه و وسيله برقي چه ميزان هزينه مي خواهيد بكنيد. اين نكته از اين جهت اهميت دارد كه در صورتي كه يك وسيله برقي با قيمت پايين تهيه كنيد ممكن است ميزان مصرف برق آن بيشتر و داراي طول عمر كمتري باشد. بنابراين بايد هزينه زيادي صرف تعمير و نگهداري وسيله برقي داشته باشيد.
• توجه به اين نكته اهميت دارد كه وسيله برقي با نوع سيستم الكتريكي محل سكونت شما هماهنگ باشد. پس در هنگام خريد مطمئن شويد كه سيستم الكتريكي مانند كنتور، فيوز، سيم كشي و پريزها ي موجود در ساختمان، متناسب با دستگاه الكتريكي باشد و براي تامين برق نياز به تجهيز امكانات ديگر نخواهيد داشت.
• قبل از خريد بايد بدانيد وسيله برقي احتياجات چند نفر را بايد تامين كند يا متناسب با افراد خانواده است يا خير، همچنين ميزان مصرف آن در طول روز چه مقدار مي باشد.
• نكته قابل تامل ديگر چگونگي طراحي وسيله برقي مي باشد. مثلا اين كه چه اندازه اي دارد و آيا فضاي منزل در حد و اندازه اين ابزار است يا خير.
• همچنين جنس بدنه وسيله برقي از نوع فلزي است يا نارسانا كه مانع برق گرفتگي مي شود. اين نكته كه وسيله الكترونيكي مجهز به سيستم اتصال به زمين يا سيم ارت باشد از ديد مشتري نبايد دور باشد. مي توانيد براي اطمينان از پريزهايي كه داراي اين سيستم هستند استفاده كنيد.

در هنگام مصرف وسايل برقي به چه نكاتي بايد توجه كنيم: 

• اولين نكته مكان و محل مناسب براي قرار گرفتن وسيله برقي است. مثلا محل قرار گرفت يخچال، كولر، تلويزيون، ماشين لباسشويي، آب گرمكن برقي و ساير لوازم الكترونيكي بايد در موقعيت و مكان مناسب مستقر شوند زيرا اگر محل مناسبي براي اين وسايل در نظر نداشته باشيد باعث اتلاف انرژي و بازدهي كمتر وسيله مي شود.
• لازم است براي هر نوع وسيله الكترونيكي در زمان راه اندازي دستگاه از متخصصين آن راهنمايي و كمك بگيريد. در صورتي كه راه اندازي غير اصولي و نامناسب براي وسايل برقي انجام شود، منجر به خطرات احتمالي شده، ميزان برق افزايش پيدا مي كند، عمر مفيد وسيله كاهش مي يابد و ناچار به تعمير يا تعويض وسيله خواهيد شد.
• در هنگام استفاده ازوسايل برقي بايد الگوي مناسب در استفاده از ابزار را در نظر داشته باشيد زيرا با مصرف نادرست ممكن است هزينه زيادي براي خود ايجاد كنيد. همانطور كه مي دانيم با مصرف نادرست عمر وسيله كوتاه مي شود و انرژي زيادي هدر مي رود. بايد دانست چه تايمي زمان اوج مصرف انرژي است و در صورتي كه به اين وسايل احتياجي نداريم آن را از پريز برق خارج كرده و آن را خاموش كنيم. لازم است بدانيم در زمان اوج بار مصرف از بكار گرفتن لوازم برقي پر مصرف خود داري كنيم.
• اگر مي خواهيم طول عمر، ميزان بازدهي و مصرف وسايل برقي  به شكل صحيح باشد، بايد به نگهداري اين لوازم توجه كنيم. اگر از وسايل برقي به شكل درست محافظت نشود بايد در انتظار خطرات جبران نشدني و هزينه ناشي از استفاده يك وسيله خراب را نيز در نظر بگيريم.

لوازم برقي كم مصرف و پر مصرف كدامند؟

امروزه استفاده از لوازم برقي گوناگون با برند ها و تنوع زيادي در دنيا موجود مي باشند اما بايد بدانيم كه هر كدام از وسايل برقي در دو دسته متفاوت وجود دارند. برخي از لوازم برقي جزو پرمصرف ها مي باشند و تعدادي ديگر جزو دسته كم مصرف انرژي مي باشند.

لوازم برقي پر مصرف:

اين دسته شامل لوازم پر مصرف هستند كه تاثير زيادي در مصرف انرژي برق دارند و شامل: يخچال، فريزر، كولر آبي و گازي، لوازم صوتي و ماشين لباسشويي  مي باشند.

تعدادي از لوازم با توان زياد مانند اتو و سشوار  انرژي كمتري استفاده مي كنند ولي بايد در ساعات پر بار انرژي كم تر مصرف شوند زيرا مي توانند اثر منفي بر شبكه برق بگذارند.

معيار هاي صحيح براي انتخاب و خريد لوازم برقي:

• قبل از خريد بهتر است بيشتر به توصيه كارشناسان توجه داشته باشيد تا به تبليغات زيرا تبليغ يك وسيله نمي تواند ملاك درستي براي خريد باشد. همچنين ظاهر شيك و زيبا دليل بر كيفيت مطلوب لوازم برقي نمي باشد.
• اگر كمي بيشتر هزينه كنيد در طول مصرف با كاهش هزينه هاي مصرفي و جبران هزينه اوليه مي توانيد از انتخاب خود براي زمان بيشتري استفاده كنيد.
• براي خريد هر نوع وسيله برقي به مراكزي بايد مراجعه كنيد كه از نظر گستردگي و تنوع مدل محصول مورد نظر بتوانيد حق انتخاب بيشتر و محصول با كيفيت بهتري را خريداري كنيد.
• اغلب محصولات برقي داراي برچسب انرژي هستند. مخصوصا براي لوازم برقي پر مصرف انتخاب محصولي كه داراي برچسب انرژي كمتري هستند گزينه مناسبي براي كمتر شدن هزينه برق مصرفي مي باشد.

برچسب انرژي چيست؟

معمولا روي وسايل برقي برچسبي قرار مي گيرد كه مصرف كننده با توجه كردن به آن مي تواند به ميزان كارايي و مقدار مصرف انرژي وسيله آشنا شود. برچسب شامل ۷ فلش رنگي است كه با حروف انگليسي از حرف A  تا  G مشخص شده است. حرف A نشان دهنده كم مصرف بودن وحرف G نشان دهنده مصرف بالاي انرژي توسط دستگاه  مي باشد.

چگونه مصرف برق منزل  خود را مديريت كنيم؟

آمارها نشان مي دهد كه يك سوم مصرف انرژي برق توسط مصارف خانگي صورت مي گيرد. در صورتي كه بتوانيم درمصرف برق بدون كم شدن رفاه معمولي كمي مديريت به خرج دهيم، قادر خواهيم بود از انرژي بدست آمده در بخش هاي ديگر استفاده كنيم. بنابراين مديريت مصرف برق براي منازل  بايد امري جدي و ضروري تلقي شود.

نوسانات ولتاژ برق  و آسيب ديدن لوازم برقي:

در صورتي كه از نوسانات شديد ولتاژ نگران مي باشيد و مي خواهيد وسايل الكترونيكي تان از آسيب ديدن محفوظ باشد به دنبال خريد يك تثبيت كننده ولتاژ  با نام تجاري استابلايزر باشيد. باتوجه به هزينه زياد جهت تهيه مجدد لوازم برقي بهتر است به فكر پيش گيري از اين معزل باشيد. در فصول گرم سال و گاهي در فصول سرد كه مصرف لوازم برقي به خصوص كولر آبي و گازي و گرمكن هاي برقي بيشترين مصرف برق را دارند و هشدارها ي مبني بر قطعي و نوسان برق بيشتر به گوش مي رسد، بهتر است با خريد استابلايزر يا ترانس در كاهش نوسانات برق  منزل و محافظت از لوازم برقي خود اقدام لازم را به عمل آوريد.

مطالب مرتبط:

• پديده گالوپينگ چيست؟
• چراغ دفنی و چراغ واتر پروف چیست ؟
• انواع چراغ برای نورپردازی و دكوراسيون منزل

پديده گالوپينگ چيست؟

گاهي در خطوط برق شاهد نوسان و بسامد بالايي مي باشيم كه به اين پديده ديدني و خطرناك در خطوط انتقال قدرت، گالوپينگ مي گويند كه باعث صدمات بسيار شديدي مي شود.

گالوپينگ در معناي لغوي با تاختن و چهار نعل رفتن اسب هم معنا مي باشد. در صنعت برق به نوسانات آني سيم ها ي خطوط فشار قوي با دامنه زياد و فركانس كم گالوپينگ مي نامند. گالوپينگ مي تواند در اثر وزش باد و خالي شدن بار يخ به شكل غير يكنواخت از روي سيم و گاهي در اتصال كوتاه قدرتمند نيز صورت بگيرد.

گالوپينگ يا پديده نوسان هادي، (به جرياني كه در خطوط انتقال هوايي رخ مي دهد و هادي ها با دامنه بالا و فركانس پايين دچار ارتعاش مي شوند) كه در نتيجه وزش باد يا جدا شدن ناگهاني حجم زيادي برف و يخ بر روي شبكه، باعث بروز اين حادثه بشوند. در اين جريان هادي ها ممكن است به صورت تكي يا باندل ( به خطوطي كه در هر فاز به جاي يك هادي از چند هادي استفاده مي شود باندل مي گويند) پوشيده با يخ باشند. معمولا در طراحي خطوط انتقال هوايي اين واقعه تاثير زيادي در فواصل عايقي و بارگذاري برج ها مي گذارد.

 حادثه گالوپينگ چگونه اتفاق مي افتد؟

اين حادثه در هنگام وزش بادهاي متقاطع بر روي هادي هاي يخ زده ايجاد مي شود. معمولا مشاهده شده كه هادي ها دچار يخ زدگي شده باشند اما گاهي در هنگام وزش باد شديد و مداوم در حالي كه هادي ها دچار يخ زدگي نشده باشند نيز مشاهده مي شود. اين حادثه در هادي هاي پوشيده شده با توده يخ و برف، به دليل تغيير ويژه آيروديناميك نسبت به شكل اوليه و بدون يخ واقع مي شود.

معمولا مشخصات آيروديناميكي هادي ها با يكديگر متفاوت مي باشد و هر هادي با توجه به سطح مقطع ،جريان هوا و محيط اطراف آن داراي ويژگي منحصر مي باشد.

گالوپينگ مي تواند باعث تغيير شديد بار وارد شده در بين فاز هاي طرفين برج ها شود كه در نتيجه برج را خم مي كند. هرچند اين برج مي تواند به صورت عمودي و افقي باشد و اعمال بارهاي پيچشي بر روي برج يا بازوهاي آن خواهد شد. در اثر تشديد بارها مي تواند باعث تخريب پيچ هاي برج شود. گاهي اين پديده منجر به ساييدگي بعضي تجهيزات نظير يوك پليت ها و پين هاي مقره مي شود.

خطرات ناشي از گالوپينگ:

گالوپينگ عامل آسيب ديدگي خطوط هوايي مي شود. به عنوان مثال گاهي باعث تخريب بازوهاي برج مي شود يا محل اتصال هادي ها را در مقره هاي سوزني بشكند و يراق آلات را دچار تخريب  كند. گاهي پديده گالوپينگ باعث خوردگي هادي ها، آسيب ديدگي پين ها و جدا شدن زنجير مقره مي شود. بعضي مواقع  اين پديده باعث پاره شدن دمپرها ، رهاشدگي وزن آن ها، شل شدن پيچ هاي بازوها، بادبندها و لق شدن  تيرهاي چوبي بر روي زمين مي شود.

هنگامي كه دامنه گالوپينگ در حد بالا باشد باعث بروز جرقه ميان هادي ها شده و سرانجام سطح هادي ها آسيب مي بيند. پاره گي رشته سيم ها و در نهايت پارگي تمام هادي روي سطح زمين يا گاهي فاز،  از عواقب شدت اين پديده مي باشد.

سرويس و راه اندازي مجدد دكل ها  و قطعي برق ناشي از اين پديده مي تواند از عمده مشكلات حادثه گالوپينگ باشد. بايد دانست آسيب هاي ناشي از اين حادثه معمولا بدتر از زيان هاي وارده به خطوط مي باشند. فركانس ايجاد شده در گالوپينگ از يك دهم تا يك صدم داراي نوسان مي باشد. البته در صورتي كه سرعت باد در هر دو مورد يكنواخت باشد. دامنه نوسانات گالوپينگ نيز بيشتر از يك متر و در نوساناتAeolian در حدود چند سانتي متر مي باشد. وقتي گالوپينگ با يك حلقه در يك اسپين واقع مي شود، مي تواند باعث جابجايي طولي قابل توجه در سرتاسر خط شود.

معمولا حركت هاي موجود در اسپين هاي بلند تر قابل ملاحظه تر مي باشند. بايد دانست كه حركت پيچشي هادي هاي تكي از روي زمين كمتر قابل تشخيص مي باشد.

معمولا خطوط دو باندل ، مشخصات آيروديناميكي ويژه اي دارند كه بدون يخ زدگي نيز ممكن است دچار گالوپينگ شوند. بايد گفت گالوپينگ در سيم هاي پوشيده شده از يخ به دليل نيروي بالا برنده Lift  به وجود آيد. اين نيرو از حركت متناوب، هادي ها ايجاد مي شود و به نحوي است كه سيم بتواند حركت هاي متوالي را تحمل كند.

براي پيشگيري از پديده گالوپينگ چه بايد كرد؟

• براي جلوگيري از پديده گالوپينگ معمولا هادي هاي خطوط هوايي را از جنس مس و آلومنيوم انتخاب مي كنند و براي ولتاژ هاي بالا به دليل سبك بودن و مقرون به صرفه بودن فلز آلومنيوم كه مي تواند درجه حرارت زيادي را تحمل كند به عنوان هادي مورد استفاده قرار مي گيرد. به جهت افزايش مقاومت مكانيكي هادي از چند رشته سيم فولادي نيز در داخل هادي استفاده مي شود.
• وظيفه محافظت از هادي ها در فواصل معين بر عهده دكل ها مي باشد. بنابراين دكل ها بايد بتوانند در شرايط خيلي سخت از نظر جوي و محيطي، نيروهاي مكانيكي تحميل شده بر خود را تحمل كنند.
• براي جلوگيري از برخورد صاعقه  با هادي ها ي خطوط انتقال نيرو، از سيم محافظ گارد استفاده مي شود.
• براي جلوگيري از بالا رفتن ولتاژ ( مقاومت اهمي پاي دكل در اين زمينه نقش دارد) با قرار دادن ميله هاي ارت و اتصال به دكل سعي مي شود تا اين مشكل به حداقل برسد.
• براي از بين بردن نوسانات هادي ها در خطوط انتقال از وزنه مستهلك كننده با نام دمپر استفاده مي شود.
• مي توانيم شرايط را به گونه اي فراهم كنيم تا از ايجاد يخ زدگي روي هادي ها جلوگيري شود. مثلا با ذوب كردن يخ مي توان اين مشكل را برطرف كرد  البته (به دليل ايراداتي نظيرجهش ناگهاني سيم و بروز قوس الكتريكي، بالابردن حرارت باعث ايجاد مقاومت زياد مي شود و باعث  افزايش تلفات انتقال توان مي شود. ) با توجه به معايب ذكر شده كمتر مورد استفاده قرار مي گيرد.
• با دخالت مستقيم در مكانيزم گالوپينگ مي توان مانع ايجاد آن شد يا به وسيله جلوگيري از رسيدن دماي دامنه هاي بيشتر از اين امر مانع شد.
• براي بالا بردن مقاومت خطوط در برابر گالوپينگ به وسيله بالا بردن فاصله بين فازها وكنترل مود گالپينگ به كمك ارتباط هاي بين فازي از اين واقعه جلوگيري مي شود.

واقعه گالوپينگ ناشي از چه عواملي است؟

• به علت باد شديد و زاويه بيشتر از ۴۵ درجه نسبت به امتداد خط
• به دليل وجود يك لايه يخ زده بر روي سيم كه ويژگي آيرو ديناميكي مناسب داشته باشد.
• به نحوه قرار گرفتن لايه يخ كه بر روي سيم قرار مي گيرد و باعث ناپايداري آن مي شود.

مطالب مرتبط:

• با موتورهاي يونيورسال آشنا شويم:
• باتري هاي قابل شارژ چگونه عمل مي كنند؟
• انواع حشره كش هاي برقي

با موتورهاي يونيورسال آشنا شويم:

موتورهاي يونيورسال نوعي موتور الكتريكي هستند كه مي توانند روي هر دو توان AC و DC عمل كنند و براي ايجاد ميدان مغناطيسي از يك الكترومغناطيس به عنوان استاتور استفاده مي كنند. موتور يونيورسال يك موتور زنجير سري تركيبي مي باشد كه در آن كويل هاي ميدان استاتور به همراه مجموعه سيم پيچ هاي روتور و به وسيله يك سوئيچ وصل مي شوند. معمولا اين موتورها به عنوان موتور سريAC  معرفي مي شوند.

موتور يونيورسال كاملا شبيه موتور سري DC از نظر ساختاري مي باشد ولي به دليل عملكرد مناسب موتور با توان AC تكميل شده اند. بنابراين مي توانند براي جريان هاي AC نيز عمل كنند. به اين ترتيب كه هر دو كويل ميدان و آرميچر ( ميدان مغناطيسي ايجاد شده) متناوب ( يا قطب معكوس) به شكل همزمان ايجاد مي شود. به همين دليل نيروي مكانيكي حاصل در يك مسير ثابت از چرخش اتفاق مي افتد و از نظر ولتاژي به شكل مستقل اعمال مي شود. با اين تفاوت كه به وسيله سوئيچ و قطبيت كويل ميدان مغناطيسي تعيين مي شود.

با توجه به پيشرفت صنعت و افزايش تعداد دستگاه هاي الكتريكي مورد نياز در منازل و كارگاه هاي كوچك تقاضا براي الكتروموتورهايي كه بتوانند از منابع جريان AC به شكل تك فاز و قابل دسترس در اختيارعموم قرار بگيرد، افزايش پيدا كرده است. بنابراين موتورهاي AC سري با توان كم مي تواند خواسته ما را برطرف سازد. امروزه با ساخت موتورهاي سرعت بالا مي توان از اين ابزار براي موارد پزشكي، كامپيوتر و هوافضا كه نياز به سرعت زيادي دارند استفاده كرد.

ويژگي هاي موتورهاي يونيورسال:

موتورهاي يونيورسال داراي گشتاور زيادي هستند و مي توانند با سرعت بالا عمل كنند. همچنين داراي وزن كم و فشرده  مي باشند. از اين موتورها براي لوازم خانگي استفاده مي شود. به سهولت از طريق سيم پيچ يا الكترونيك قابل كنترل مي باشند. سوئيچ داراي برس مي باشد و از اين نظر بسيار پر كاربرد مي باشد اما از نظر پژواك و الكترومغناطيسي سرو صداي زيادي توليد مي كنند.

از آن جايي كه موتور يونيورسال مي تواند با جريان AC و DC  به شكل  هم زمان كار كند، ميدان مغناطيسي قطب ها بر عكس موتورهاي آسنكرون چرخان نيست و سيم پيچ آرميچر كه قسمت گردنده موتور مي باشد با سيم پيچ قطب ها سري متصل مي شود، پس از عبور جريان در مدار جهت برقراري ارتباط قطب ها با آرميچر گردان از يك ابزار با نام كلكتور استفاده مي شود. كلكتور از مجموع تيغه هاي مسي دركه كنار يكديگر قرار گرفته اند، ايجاد مي شود كه به شكل استوانه بر روي محور قرار مي گيرند.

موتور بايد به شكلي طراحي شود كه با جريان AC  هماهنگ باشد بنابراين آمپدانس يا راكتانس بايد مورد توجه قرار گرفته شود. معمولا موتور ايجاد شده اغلب داراي كارايي كمتري در مقايسه با موتور هاي معادل DC خالص دارد. از مزاياي  موتورهاي يونيورسال مي توان گفت كه مي توان تغذيه AC را بر روي موتورهايي كه شبيه موتورهاي DC هستند بكار برد. اين موتورها با توجه به گشتاور بالا و اندازه  كوچك سرعت زيادي دارند.

كنترل سرعت موتورهاي يونيورسال:

براي اينكه بتوانيم موتور يونيورسال را كنترل كنيم با تغيير مقدار موثر ولتاژ ورودي به موتور مي توانيم، آن راكنترل كنيم. هر چه مقدار موثر ولتاژ ورودي بيشتر شود ميزان سرعت دور موتور نيز افزايش پيدا مي كند. مي توانيم در عمل ولتاژ متوسط اعمال شده به اين نوع موتور را با اتصال به يك مدار SCR يا TRIAC تغيير دهيم. معمولا براي كنترل سرعت  از يك مدار تريستوري استفاده مي كنند.

موتورهاي يونيورسال از دو قسمت تشكيل شده اند:

• روتور يا بخش چرخان
• استاتور يا بخش ثابت

به وسيله موتور DC و شنت يا سري معكوس، ميدان قطبي ولتاژ، جهت شار ميدان و جهت جريان آرميچر تغيير مي كند. بنابراين تنها گشتاور القايي بدست آمده در همان جهت خواهد ماند  پس به وسيله موتور DC   وصل شده به منبع تغذيه AC مي توانيم گشتاور نوساني يك سويي بدست آوريم. بايد دانست اين روش براي موتور DC سري قابل انجام مي باشد زيرا جريان آرميچر و جريان ميدان مغناطيسي بايد همزمان معكوس شوند.

براي اين كه موتور DC قادر باشد به شكل موثر با منبع تغذيه AC عمل  كند بايد قطب هاي ميدان و قاب استاتور كاملا لايه لايه باشد. در صورت  برعكس شدن عمليات، تلفات هسته بيشتر مي شود. هنگامي كه قطب ها و قاب استاتور موتور مورد نظر به صورت لايه لايه باشد به موتور ايجاد شده يونيور سال مي گويند زيرا مي تواند هم با منبع AC و هم با منبع DC عمل كند. بايد دانست وقتي كه موتور با منبع AC كار كند كمو تاسيون آن خيلي ضعيف تر از صورتي است كه با منبع DC كار كند. اين حالت به دليل عمل ترانسفورماتوري كه در سيم پيچ ها ي واقع در حالت كموتاسيون ولتاژ القا صورت مي گيرد، ايجاد مي شود. به اين ترتيب در جاروبك ها جرقه هاي اضافي توليد مي شود كه عامل موثر در كاهش عمر جاروبك ها شده و محيط مناسبي براي ايجاد منابع پارازيت راديويي مي باشد.

بايد دانست كه سيم پيچ روتور و استاتور به شكل سري با يكديگر متصل شده اند و يك جريان يكسان از هر دو عبور مي كند. بنابراين عاملي كه باعث راه اندازي موتور مي شود نوع سيم پيچ روتور و استاتور مي باشد. معمولا اين سيم پيچ ها به نحوي جا سازي مي شوند كه تقابل ميدان هاي الكترومغناطيسي توليد شده توسط استاتور و روتور باعث چرخش روتور شود.

 مزيت هاي موتور يونيورسال چيست؟

• توانايي بهره برداري به وسيله جريان هاي AC وDC
• از نظر ساختاري بسيار شبيه موتورهاي خود تحريك سري مي باشند اما از جهت كاركرد با هر دو نوع منبع تغذيه DC وAC توليد مي شوند.
• در زمان كم مي توان به بالاترين سرعت دست يافت ( اين سرعت گاهي بيش از ۱۰۰۰۰ دور بر دقيقه مي باشد.)
• نسبت قدرت به وزن بالايي را از خود به نمايش مي گذارند.
• گشتاور راه اندازي بالا دارند

معايب  موتورهاي يونيورسال:

• كارايي كمتر نسبت به موتور هاي ِDC
• از نظر تعمير و نگهداري مقرون به صرفه نيستند.
• استفاده از كموتاتور و وجود ذغال در موتور به عنوان يك قطعه مصرفي به شمار مي آيند.

 كاربرد موتورهاي يونيور سال:

به دليل گشتاور فوق العاده بالايي كه موتورهايي يونيورسال دارند در دستگاه هايي كه نياز به دور موتور زيادي دارند و قابل حمل باشند مانند سنگ فرز، دريل برقي، جاروبرقي كارواش و مته مورد استفاده قرار مي گيرند.

موارد مصرف براي منازل،  لوازم برقي آشپزخانه ولوازم خانگي مانند : مخلوط كن، هم زن برقي و جاروبرقي از اين موتور استفاده مي شود.

مطالب مرتبط:

• با تلویزيون هوشمند خود بيشتر آشنا شويم؟
• معرفي دستگاه اسيلوسكوپ و كاربرد آن
• آشنايي با اينورتر و نحوه عملكرد آن

با تلوزيون هوشمند خود بيشتر آشنا شويم؟

امروزه مدل هاي مختلفي از انواع و اقسام تلويزيون ها در بازار يافت مي شود. البته نمونه هاي جديد، طرفداران زيادي را به سمت خود جذب كرده است. برخي از مارك ها از نظر كيفيت و امكانات در اندازه مدل هاي بسيار گران قيمت مي باشند و لي از لحاظ قيمت ارزان تر مي باشند.

بايد دانست كه نوع محصول توليد شده خارجي يا داخلي و تكنولوژي به كار رفته در توليد دستگاه مي تواند در كيفيت آن تاثير داشته باشد. در حال حاضر شركت هاي سازنده در هنگام توليد محصول ضمن رقابت با ساير شركت ها سعي مي كنند بهترين كيفيت و كارايي را براي توليد دستگاه ارائه دهند.

 قبل از خريد تلوزيون چه كاري بايد انجام دهيم؟

اگر مي خواهيد بهترين خريد تلويزيون را داشته باشيد ابتدا انتظارات خود را در ارتباط با تلويزيون به صورت دسته بندي شده در نظر بگيريد  و روي يك كاغذ يادداشت كنيد. ممكن است هر نوع برند داراي خصوصيات  مشترك باشند اما توصيه لازم براي خريد تلويزيون اين است كه در گير جزئيات محصولات نباشيد.

بنابراين قبل از خريد به چند مورد توجه كنيد:

• ابتدا با توجه به قيمت تلويزيون در بازار مقدار هزينه اي كه براي خريد مي خواهيد داشته باشيد را تعيين كنيد.
• مهم ترين ويژگي براي خريد تلويزيون توجه به كيفيت تصوير يا صدا و ساير امكانات مي باشد.
• با توجه به فضايي كه در اختيار داريد مشخص كنيد تلويزيون چند اينچ نياز داريد.
• بايد بدانيد كه تلويزيون با توجه به نياز شما داراي چه امكاناتي بايد باشد. در صورتي كه براي وب گردي نياز داريد بايد به دنبال تلويزيون اسمارت باشيد و در صورتي كه براي گيم مي خواهيد بايد با فروشنده نظرات و اولويت هاي خود را درميان بگذاريد.
• پس از خريد تلويزيون از سالم بودن دستگاه اطمينان حاصل كنيد. شايد لازم باشد دستگاه را در فروشگاه تست كنيد و در مرحله بعد اقدام به خريداري كنيد.

چگونه محصول خريداري شده را تست كنيم؟

• ابتدا در هنگام خريد محصول از نوع بسته بندي و سلامت دستگاه در هنگام بسته بندي اطمينان خاطر داشته باشيد. مراقب باشيد در هنگام جابجايي دچار ضربه نشود. بنابراين قبل از تحويل دستگاه به بسته بندي آن توجه داشته باشيد.
• در هنگام حمل كالا سعي كنيد تلويزيون را با آرامش و آهسته حمل كنيد زيرا هر گونه افتادن و ضربه خوردن باعث اشكال براي تلويزيون مي شود.
• در هنگام خارج كردن تلو يزيون از داخل كارتن سعي كنيد ابتدا تلويزيون را از كارتن جدا كرده و سپس به دنبال دفترچه راهنماي محصول باشيد و پس از مطالعه تلويزيون را از كارتن خارج نماييد. معمولا براي محافظت بيشتر دستگاه، شركت هاي سازنده بسته بندي محصولات خود را به نوعي طراحي مي كنند كه به جاي خارج كردن تلويزيون از كارتن به وسيله باز كردن بندها و قلاب هاي اطراف تلويزيون، مي توان كارتون را از تلويزيون جدا كرد.
• در مرحله بعد نسبت به نصب پايه تلويزيون بايد اقدام كرد. اغلب محصولات داراي دفترچه راهنما مي باشند كه با مراجعه به دفترچه كه معمولا به زبان انگليسي و فارسي هستند و با كمي تمركز و دقت مي توانيد پايه را نصب كنيد.
• پس از استقرار دستگاه بر روي پايه نوبت به وصل كردن كابل برق و روشن كردن تلويزيون مي رسد. اغلب تلويزيون ها بر اساس آخرين استانداردها داراي كابل ارت مي باشند و مبدل اتصال تلويزيون به پريز برق (در برخي مدل هاي تلويزيون) بايد جداگانه تهيه شود.
• پس از اتصال تلويزيون نوبت به آماده كردن كنترل و روشن كردن تلويزيون مي باشد. البته پس از روشن كردن تلويزيون بايد موارد زير را مورد بررسي و كنترل قرار دهيد.
• بررسي ورودي ها و اتصالات
• بررسي و تست تصوير
• تست صدا
• تست گيرنده ديجيتال
• تست پيكسل تلويزيون
• تجهيزات مورد نياز براي راه اندازي تلويزيون: فلش مموري، كابل اچ دي ام آي(HDMI ) و دستگاه پخش كننده كه مجهز به ورودي HDMI مي باشد.
• تست ورودي USB

با چه ترفندهايي  مي توان عمر تلويزيون را افزايش داد؟

همانطور كه هر ابزاريا وسيله الكترونيكي شرايط ويژه اي جهت نگه داري دارد براي تلويزيون نيز شرايط استاندارد و نكات مفيدي از جانب شركت سازنده و كارشناسان متخصص تعميرات و نگهداري تلويزيون براي افزايش كاركرد و عمر مفيد تلويزيون وجود دارد كه مي تواند افزايش كيفيت تصوير آن را نيز به دنبال داشته باشد.

بايد دانست تلويزيون پس از طي كردن عمر مفيد همچنان مي تواند قابل استفاده باشد اما ميزان روشنايي و كيفيت تصوير پايين مي آيد. البته كيفيت روشنايي تلويزيون هاي امروزي بسيار مطلوب است كه بعد از پايان عمر مفيد همچنان كيفيت خوب و قابل قبولي دارند.

شرايط و نكات لازم در مورد نگهداري و محافظت تلويزيون:

• محل نگهداري تلويزيون بايد در مكاني باشد كه دور از سرما و گرما باشد. دماي مكان استقرار تلويزيون بايد در دماي ثابت و يكنواخت باشد زيرا نوسانات هوا به سيستم داخلي تلويزيون آسيب مي رساند.
• اصولا تلويزيون نبايد در مكان هاي شلوغ و پر رفت وآمد باشد.
• پيش بيني هاي لازم در مورد نگهداري و محافظت تلويزيون از ضربه ديدن به دستگاه بايد انجام شود زيرا تلويزيون ها با توجه به ساختار ( بخصوص تلويزيون هاي LCD و LED بايد از ضربه ديدن دستگاه جلوگيري شود زيرا در صورت ضربه خوردن منجربه نابودي پيكسل ها و سوختن لامپ تلويزيون مي شود.
• اگر دستگاه نياز به سرويس يا تعمير داشت بهتر است با افراد متخصص در اين زمينه  مشاوره كرد و بهترين كار  مراجعه به نمايندگي  هاي مجاز تعمير تخصصي تلويزيون است.
• در هنگام استفاده از تلويزيون بايد با اصول نگهداري و مراقبت از ريموت آشنا باشيم. همانطور كه مي دانيم فرامين از طريق ريموت به پنل دستگاه ارجاع مي شود و در صورتي كه اين بخش از دستگاه دچار آسيب شود همه دستگاه دچار اختلال خواهد شد. بنابراين بهتر است ريموت در مكاني خاص نگهداري شود و از دسترس كودكان دور نگه داشته شود.
• درهنگام تميز كردن دستگاه هرگز از آب يا هر نوع ماده شوينده اي نبايد استفاده كرد. بنابراين فقط از دستمال مخصوص خود دستگاه براي تميز كردن تلويزيون استفاده كنيد.
• براي تميز كردن قاب اطراف دستگاه از دستمال ميكروفايبر و چند قطره آب استفاده كنيد. براي از بين بردن گرد و غبارميان درزها از هواي فشرده ( مقدار فشار هوا بايد مورد توجه باشد) استفاده كنيد.
• هرگز روي دستگاه يا بر روي كابل برق دستگاه اجسام سنگين قرار ندهيد زيرا باعث شوك الكتريكي و آتش سوزي مي شود.
• از به كار بردن سه راهي برق غير مجاز خود داري كنيد زيرا باعت افزايش حرارت و آتش سوزي مي شود.
• سعي كنيد مواد قابل اشتعال را نزديك دستگاه قرار ندهيد زيرا احتمال انفجار، اشتعال و آتش سوزي در اثر بي توجهي امكان پذير مي باشد.
• از اسپري كردن آب يا مواد تينري ( بنزين) بر روي دستگاه جهت تميز كردن به شدت خود داري كنيد.
• درهنگام رعد، برق و طوفاني بودن هوا از دست زدن به تلويزيون وآنتن پرهيز كنيد زيرا منجر به شوك الكتريكي مي شود.
• اگر احساس كرديد كه بوي گاز يا نشتي گاز در هوا وجود دارد، به سرعت پنجره ها را باز كنيد زيرا احتمال آتش سوزي براثر جريان برق وجود دارد.
• در صورتي كه ضربه شديد به دستگاه اصابت كرد و منجر به فرورفتن جسم خارجي به تلويزيون شد و بو يا دود غير عادي از دستگاه منتشر شد، بلافاصله دستگاه را از برق جدا كرده و با مركز خدمات تماس بگيريد.
• هرگاه از دستگاه براي زمان طولاني استفاده نمي كنيد دو شاخه آن را از پريز برق جدا كنيد.
• قرار گرفتن گرد و غبار باعث ضعيف شدن عايق دستگاه و منجر به نشتي و شوك الكتريكي مي شود.
• از فشار دادن پانل به وسيله دست يا اشيا نوك تيز مانند مداد، خودكار و ناخن خود داري كنيد زيرا پانل را مخدوش مي كند.
• از دست زدن به صفحه نمايش يا قراردادن انگشتان به مدت طولاني خود داري كنيد زيرا در مدت كوتاه اثرات خود را برجاي مي گذارد.
• در فاصله زماني ۲ تا ۳ ساعت تلويزيون را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقيقه خاموش كنيد تا هم دما با محيط اطراف شود.
• دستگاه را در حالت آماده به كار قرار ندهيد زيرا برخي قطعات در هنگام استند باي نيز مدام در حال فعاليت مي باشند بنابراين باعث كاهش عمر مفيد دستگاه مي شود.
• مي توانيد به جاي جدا كردن سيم برق در تلويزيوهاي LED و LCD از سيم رابط مجهز به كليد قطع برق استفاده كنيد.

مطالب مرتبط:

• شناخت انواع سيم و كابل برق
• معرفی ريموت كنترل و نقش آن در زندگی امروز ما انسان ها
• آشنايی با انواع مبدل های الكتريكی و شناخت كاركرد آن ها

شناخت انواع سيم و كابل برق

انتقال جريان الكتريسته توسط سيم برق صورت مي گيرد و انتقال برق به وسيله لايه داخلي سيم و كابل انجام مي شود. سيم يا كابل از سه لايه تشكيل شده است.

• بخش هادي سيم كه از جنس مس، آلومنيوم و مس قلع اندود تشكيل شده است. مي توان گفت هادي به موادي گفته مي شود كه مي توانند برق را به شكل كامل انتقال دهند و از بين فلزات طلا، مس و نقره از بهترين مواد هادي مي باشند.
• بخش عايق ، محافظ، زره فلزي و روكش جداكننده كه قسمت مياني سيم يا كابل مي باشد. عايق به موادي گفته مي شود كه نارسانا مي باشند و جريان برق را از خود عبور نمي دهند مانند: پلاستيك، شيشه و چوب.
• روكش نهايي يا پوشش مياني كه لايه آخرين سيم را تشكيل مي دهد. سيم به وسايلي گفته مي شود كه از يك هادي براي انتقال برق و از يك عايق جهت جلوگيري از اتصال برق به اطراف جلوگيري مي كند.

تقسيم بندي سيم :

 سيم مفتولي يا تك سيم :كه به سيم خشك نيز شهرت دارد. اين سيم داراي يك رشته هادي مي باشد و به همين جهت انعطاف پذير مي باشد و بيشتر براي تابلو برق استفاده مي شود. ولتاژ اين سيم بين ۴۵۰تا۷۵۰ ولت مي باشد و براي جريان هاي مختلف، با سطح مقطع ۱٫۵ تا۲۴۰ ميلي متر مربع طراحي مي شود.

 سيم افشان: سيم افشان از تعداد زيادي سيم مسي نازك و به هم تابيده شده تشكيل شده است به همين دليل بسيار نرم بوده و انعطاف بيشتري دارد. از اين نوع سيم براي سيم كشي ساختمان استفاده مي شود. ولتاژ سيم افشان  ۳۰۰ تا ۵۰۰ ولت مي باشد و به دليل جريان عبوري متفاوت، در سطح مقطع مختلف وجود دارد.

 سيم نيمه افشان: اين سيم ها معمولا چيزي بين سيم مفتول و افشان هستند، در واقع تعداد سيم هاي آن كمتر از سيم افشان بوده و انعطاف پذيري آن نيز كمتر مي باشد. ولتاژ اين سيم ها بين ۴۵۰ تا ۷۵۰ ولت مي باشد و كارايي آن نيز مانند سيم مفتولي مي باشد.

 معرفي و نام گذاري سيم :

معمولا براي معرفي سيم و كابل به گزينه هايي مانند نوع عايق، جنس هادي، شكل هادي اشاره مي كنند. براي همين به عنوان قراردادي حروف  انگليسي را براي شناخت نوع سيم يا كابل و موارد مصرف آن استفاده مي كنند.كه اين حروف عبارتند از:

N اين حرف نشان مي دهد كه جنس سيم مسي نرم شده و مطابق با استانداردVDE   آلمان مي باشد.

Y: اين علامت نوع عايقP.V.C دور هر رشته را نشان مي دهد

S و  Z: اين علامت سيم هاي خاص را نشان مي دهد.

F : براي سيم هاي نرم استفاده مي شود.

A: براي سيم كشي داخل لوله از اين علامت استفاده مي شود.

M: اين علامت به مقاومت سيم در برابر رطوبت اشاره مي كند.

سيم هاي پر كاربرد:

• سيم تك لا با روكش پلاستيكي براي سيم كشي ساختمان مصرف مي شود.
• سيم افشان با روكش پلاستيك براي سيم كشي ساختمان به كار مي رود.
• سيم هاي مخصوص با روكش پلاستيكي براي سيم كشي ساختمان استفاده مي شود.
• سيم هاي مقاوم در برابر رطوبت و نم.
• سيم با روكش پلاستيكي براي روشنايي و لوازم منزل.
• سيم مخصوص چراغ و لوستر
• سيم دو رشته اي (دو لا) براي مصارف روشنايي
• سيم هاي مخابراتي، مكالمه و خبري
• سيم هاي كواكسيال يا آنتن كه به عنوان رابط دستگاه هاي صوتي و تصويري  مورد استفاده قرار مي گيرند. بايد دانست در اين نوع از سيم ها از دو رشته سيم هادي استفاده مي شود كه يك سيم هادي در مركز از نوع مفتولي و به عنوان سيم اصلي مي باشد و سيم دوم به صورت تابيده در دور سيم اصلي قرار گرفته شده است. نقش اين سيم جهت جلو گيري از پارازيت به كار رفته است و سيم اصلي با يك لايه V.C با سيم خارجي عايق شده  است كه سرانجام يك عايق ديگر تمام مجموعه را محافظت  مي كند.

معرفي كابل برق و انواع آن:

كابل برق مجموعه اي از يك يا چند سيم مي باشد كه در كنار يكديگر به صورت تابيده  قرار گرفته اند و با لايه محافظتي پوشيده شده اند. در حال حاضر در صنايع برق و توزيع الكتريسته، به خصوص در مورد كابل فشار ضعيف  توسط كابل برق انجام مي شود. بايد در نظر داشت براي انتقال انرژي الكتريكي از كابل فشار متوسط و كابل فشار قوي نيز استفاده مي شود. معمولا از كابل ها در تاسيسات الكتريكي بسيار استفاده مي شود. اغلب كابل با توجه به موارد كاربردشان  تقسيم بندي مي شوند و جنس، تعداد، شكل، سطح مقطع هادي و لايه عايق آن ها بايكديگر تفاوت پيدا مي كند.

 تقسيم بندي كابل برق در ساختمان:

هادي كابل برق: اين بخش از كابل قسمت اصلي كابل مي باشد و هدايت جريان الكتريكي از اين طريق انجام مي گيرد. جنس اين هادي از آلومنيوم و مس  مي باشد. به شكل افشان، چند رشته اي، مفتولي، تك رشته اي، گرد يا مثلثي در بازار يافت مي شود. هادي ها معمولا مسي وآلومنيومي مي باشند.

عايق كابل برق: عايق كابل برق با توجه به نوع مصرف از مواد مختلفي تهيه مي شوندكه شامل:

• كاغذ هاي آغشته به روغن مخصوص
• مواد لاستيكي
• PVCكه كاربرد زيادي دارد و آن را پروتودور نيز ناميده اند. نمونه ديگر عايق ها PET مي باشد كه به عنوان عايق به كار گرفته مي شود. تفاوت اين دوعايق در نسوز بودن عايق  PVCمي باشد و عايق  PET  در برابر حرارت اشتعل زا مي باشد.

غلاف يا لايه هاي كابل برق مي تواند، آن را در برابر انواع نيروهاي مكانيكي حفظ كند و از نفوذ نم و رطوبت به داخل كابل جلوگيري مي كند. جنس اين غلاف ها مي تواند آلومنيومي، سربي و فولادي يا انواع  PVC  باشد.

چگونه يك كابل مناسب انتخاب كنيم؟ بايد در نظر داشت كه هر كابل برق با سطح مقطع مشخص مي تواند جريان برق را انتقال دهد و اگر از حد آن بيشتر شود باعث كوتاه شدن عمر، سوختن كابل، حوادث خطرناك  ايجاد كند. بنابراين بايد به اصول زير توجه داشت:

• جريان برق بيشتر از حد جريان كابل برق نشود.
• كاهش ولتاژ نبايد بيشتر از حد مجاز شود.
• در هنگام انتخاب سطح مقطع كابل بايد توان افت و محاسبات اقتصادي را نيز در نظر داشت.

نكات مهم درباره  استفاده صحيح از كابل:

1. كابل كشي برق عايقPVC در زمستان و دماي كمتر از صفر درجه صحيح نمي باشد. اگر به ناچار در زمستان مجبور به كابل كشي بوديد حتما كابل را در اتاق  يا انبار گرم نگه داري كنيد يا قبل از استفاده گرم كنيد و بلافاصله مصرف كنيد.
2. در هنگام نصب كابل سعي كنيد اندازه شعاع خمي كابل از ۱۲ تا ۱۵ برابر قطر خارجي آن كمتر باشد.
3. هنگامي كه كابل در خاك قرار گرفته مي شود بايد عمق خاك ۷۰ سانتي متر گودال شود و ابتدا كمي خاك نرم  روي ريخته  مي شود و بعد از قرار دادن كابل به اندازه ۲۰ سانتي متر خاك روي كابل ريخته مي شود و روي آن را آجر قرار  مي دهند و سپس گودال با خاك معمولي پر مي شود.

مطالب مرتبط:

• تابلوهاي برق ساختمان يا كنتور ساختمان:
• معرفي چند نمونه باتري موجود در بازار
• حافظه چيست و هر نوع از حافظه ها چه ويژگي دارند؟

تابلوهاي برق ساختمان يا كنتور ساختمان:

سيم كشي ساختمان و برق منازل از اساسي ترين بخش هاي آن مي باشد. اغلب دستگاه هاي الكترونيكي به وسيله برق شهر فعاليت مي كنند. معمولا اين برق به تمام بخش هاي داخلي و براي ساير ساكنان ساختمان كه در پرداخت هزينه و مصرف برق مشاركت دارند انشعاب دارد. برق اصلي ساختمان در ابتداي ورودي آپارتمان يا منزل توسط تابلو برق مشاهده مي شود. اگر سيستم برق كليه واحدهاي آپارتمان دچار ايراد شود از طريق بازبيني، تعمير تابلو و مشاهده نقشه برق ساختمان به سهولت انجام مي شود.

تابلو برق  چيست؟

جهت توزيع جريان برق در هر يك از واحد هاي مسكوني و قسمت هاي مشاع به يك تابلو برق نياز داريم. اين تابلو مانند راهنما جهت سيم كشي ساختمان است كه از سيستم برق ساختمان در مقابل اتصال كوتاه يا نتي جريان و برق گرفتگي حفاظت مي كند.

تابلو برق يك محفظه جهت نصب و سيم بندي ابزار الكتريكي مي باشد كه كليه كليدها و قطعات كنترلي و حفاظتي و لوازم نمايشگر برروي آن نصب مي شود.

تابلو برق  به محفظه اي فلزي يا غير فلزي گفته مي شود كه تجهيزات برقي مانند كنتورها، فيوزها، كليد محافظ جان و چراغ سيگنال بر روي آن نصب مي شوند.

با توجه به نوع واحد مسكوني( آپارتماني ، ويلايي وتجاري) دو نوع تابلو برق در آن مورد استفاده قرار مي گيرد. بعضي از تابلو برق ها بزرگتر و پيچيده تر مي باشند كه با توجه به تعداد واحدهاي مجتمع در نظر گرفته مي شوند.

مي توان گفت تابلو هاي برق ساختمان سه نوع مي باشند

.

نوع اول( تابلوي تقسيم واحد):

اين تابلو مختص هر واحد مسكوني است و در ورودي آپارتمان يا داخل هر واحد نصب مي شود. در اين تابلو انواع مختلف فيوزها مينياتوري و كليدهاي محافظ برق مشاهده مي شود

جعبه فيوز در هر واحد ساختمان و در ورودي آپارتمان نصب مي شود. به اين ترتيب همه مصرف كننده هاي واحد مسكوني به وسيله آن تغذيه مي شوند. براي نقشه ساختمان برق با علامت اختصاري DP نمايش مي دهند.

در گذشته جعبه فيوز در ساختمان وجود نداشت و به روش جعبه تقسيم سيم كشي منازل طراحي مي شد. با توجه به امتيازاتي كه جعبه فيوز دارد، استفاده از آن  در گذر زمان فراگير شد و در حال حاضر  جزو مقررات برق ساختمان مي باشد. جعبه فيوز از اين نظر اهميت دارد كه وقتي كه يكي از خطوط  از مسير  مدار خارج شود، برق ساير مسيرها قطع نخواهد شد.

تابلو برق ساختمان جهت هر واحد به صورت مجزا اعمال مي شود و برق هر واحد را به كنتور مربوط به همان واحد ارسال مي كند جهت محاسبه برق مصرف شده و پرداخت بهاي برق بايد به كنتور اصلي ساختمان رجوع كرد.

نوع دوم( تابلوي برق عمومي ساختمان):

اين تابلو برق كه در ساختمان استفاده مي شود تابلو برق عمومي است. در برخي از ساختمان ها به صورت مجزا مي باشد و اغلب ساختمان ها داراي جعبه مجزا نيستند. به اين ترتيب در تابلو برق كنتور مقداري از فضا را در اختيار آن قرار مي دهند. اين محفظه براي همه ساكنين مجتمع يا آپارتمان است و مربوط به واحد خاص نمي باشد.

از اين تابلو برق جهت برق رساني قسمت هاي عمومي ساختمان مانند آسانسور، روشنايي راه پله ها، روشنايي راهرو، حياط، پشت بام، برق آنتن مركزي، اعلان حريق، آيفون و  كليه وسايل برقي كه اهالي ساختمان در پرداخت هزينه آن با يكديگر مشاركت دارند، استفاده مي شود. اين تابلو در نقشه هاي برق ساختمان با علامت اختصاري GP نشان داده مي شود. معمولا در اين تابلو جهت سرخط روشنايي ها از فيوز ۱۰ آمپر و براي سر خط پريزها از فيوز ۱۶ آمپر به كار مي رود. بايد دانست جهت آسانسور  واحد هاي آپارتماني يا مجتمع ها از يك فيوز ۳ فاز  مجزا براي برق رساني آن  استفاده مي شود.

اين تابلو ها در انواع توكار و روكار در بازار عرضه مي شوند. اغلب مهندسين برق جهت كاهش هزينه و افزايش سرعت كار از اين تابلو استفاده نمي كنند بلكه فيوزهاي آن را در تابلوي اصلي نصب مي كنند. در صورتي كه تابلو مجزا باشد و داراي يك كنتور جداگانه باشد هزينه برق بين ساكنين تقسيم مي شود.

نوع سوم( تابلوي اصلي يا تابلوي كنتور):

اين تابلوي اصلي يا تابلوي كنتور ها مي باشد كه بايد نزديك درب ورودي اصلي ساختمان نصب شود. كابل اصلي برق ساختمان به وسيله اداره برق از طريق تير چراغ برق به داخل ساختمان وارد مي شود. بنابراين برق شهر ابتدا بايد وارد اين تابلو شده و سپس در بين واحدها و قسمتهاي مشاعي ساختمان تقسيم شود. اين تابلو به با علامت اختصاري MDP نمايش داده مي شود.

باتوجه به تعداد كنتورهاي موجود كه بايد در باكس نصب شود تابلوها انتخاب مي شوند. براي يك مجتمع بزرگ چند واحدي تابلو را به نحوي مي سازند كه علاوه بر تعداد واحد ها يك كنتور عمومي نيز در داخل آن نيز نصب شود.. براي ساختمان هاي مجهز به آسانسور براي كنتور عمومي از سه فاز و در غير اين صورت از كنتور تك فاز استفاده مي شود. براي اين كنتورها نيز دو نوع توكار و روكار در بازار موجود مي باشد. در هنگام ساخت بنا نسبت به توكار يا روكار بودن اين محفظه تصميم گيري مي شود و تا اتمام كار ساخت و ساز به همين شكل باقي مي ماند. براي قرائت برق اصلي توسط مامور كنترل، مقدار مصرفي برق هر واحد و برق مشاع را مورد بررسي قرار مي دهد. امروزه برخي تابلوها به شكل هوشمند طراحي شده اند و همه محاسبات و كنترل كنتورها به شكل هوشمند انجام مي شود. البته استفاده از اين كنتورها به شكل آزمايشي در برخي مناطق انجام مي شود و هنوز استفاده عمومي پيدا نكرده است.

در هنگام نصب كنتور بايد اين نكات را در نظر داشته باشيم:

• ارتفاع مناسب براي نصب كنتورهاي برق تكي از كف بين ۱۸۰ متر تا ۲ متر مي باشد.
• براي مجتمع هاي بزرگ ارتفاع مناسب براي نصب تابلوهاي كنتور حداكثر ۲۲۰ سانتي متر مي باشد و ارتفاع زير تابلو نيز حدود يك متر از كف مناسب مي باشد.
• تابلوهاي كنتور بايد در نزديكي محل ورودي و خروج درب ساختمان نصب شود و بايد به گونه اي باشد كه وقتي در باز شد به كنتور برخورد نداشته باشد.
• براي تابلوهاي كنتور فلزي حتما سيم ارت به بدنه تابلو بايد متصل شود.
• قطر ورقه اي كه تابلو از آن ساخته مي شود نبايد از ۱/۵ ميلي متر كمتر باشد.
• در صورتي كه بخواهيم از تابلو برق جهت تقسيم تلفن واحدها، براي نصب ترانس آيفون و سربندي سيم هاي آيفون، كنترل برق حياط و قسمت هاي مشترك استفاده شود، بايد يك پنل جدا براي اين منظور در نظر گرفته شود.
• در هنگام نصب تابلوي برق كنتورها فاصله آن را با لوله هاي آب و گاز در نظر داشته باشيد. (معمولا فاصله كنتور تا لوله هاي گاز ۱۳۰ سانتي متر و با لوله هاي آب حداقل بايد ۶۰ سانتي متر فاصله داشته باشد.)

مطالب مرتبط:

• باتري هاي قابل شارژ چگونه عمل مي كنند؟
• هدفون، هدست ، هندزفري و ايرفون چيستند و چه تفاوتي با يكديگر دارند؟
• ماژول بلوتوثی چیست؟ و آیا میدانید چه کاربردهایی دارد؟

باتري هاي قابل شارژ چگونه عمل مي كنند؟

باتري يك نوع مبدل انرژي شيميايي به الكتريكي مي باشد و به عنوان منبع ذخيره انرژي الكتريكي استفاده مي شود. ذخيره سازي اين امكان  را براي مصرف جريان متناوب فراهم مي سازد. در واقع باتري منبع مناسبي براي ذخيره سازي و استفاده مجدد برق مي باشد.

آشنايي با باتري هاي  قابل شارژ:

در حال حاضر توسعه ابزار الكترونيكي نظير گوشي هاي همراه و لب تاپ نياز به باتري هاي قابل شارژ افزايش داده است. استفاده از باتري هاي ليتيومي امروزه با توجه به عملكرد و بازدهي مطلوب نسبت به ساير باتري ها متقاضيان زيادي را به سمت خود جذب كرده است. اكنون تحقيقات زيادي در مورد توسعه الكترود ها و الكتروليت براي باتري هاي ليتيوم يون انجام گرفته است و با ورود مواد نانو در عرصه تكنولوژي مسير پيشرفت و طراحي باتري هاي نانو مواد همچنان ادامه دارد. اكنون استفاده از باتري هاي ليتيوم يون در اندازه هاي متفاوت براي مصارف مختلف صورت مي گيرد.

انواع باتري هاي قابل شارژ:

باتري هاي سرب اسيد:

در اين نوع باتري واكنش شيميايي جريان دارد و هر پيل ۲ ولت جريان ايجاد مي كند. اين باتري از صفحات نازك سرب و اكسيد سرب ساخته شده است كه بين صفحات  با فاصله  كمي درون محلول رقيق اسيد سولفوريك  قرار دارند و اين مجموعه درون يك محفظه پلاستيكي قرار مي گيرد. به اين محفظه پلاستيكي در اصطلاح سلول مي گويند. از اين باتري ها معمولا براي توليد  برق خودرو استفاده مي كنند.

باتري هاي نيكل كادميوم:

اين باتري ها نسبت به باتري هاي خشك قيمت بيشتري دارند.  معمولا اين باتري ها در اشكال و اندازه هاي مختلف با ولتاژ متفاوت توليد مي شود. از اين باتري ها در ابزار مختلف استفاده مي شوند بايد دانست كه باتري هاي نيكل كادميوم بايد هر هفته كاملا خالي از شارژ شده و مجددا شارژ شوند اما  در صورتي كه چند روز متوالي در حال شارژ باشند آسيب مي بينند.

لازم به ذكر است كه فلز كادميوم يك فلز كاملا سمي مي باشد.

 نيكل هيبريد فلز:

جريان خروجي اين باتري ها نسبت به نيكل كادميوم بيشتر مي باشد. به عنوان مثال  نوع قلمي باتري نيكل كادميوم ( MAh1200 ) در مقايسه با باتري قلمي نيكل هيبريد (MAh  ۴۸۰۰) جريان ايجاد مي كند. از اين باتري ها براي اتصال كوتاه  نبايد استفاده كرد  زيرا باعث گرم شدن و آسيب باتري مي شوند

ليتيم يون:

اين باتري ها معمولا براي تلفن همراه و لب تاپ  مورد استفاده قرار مي گيرند. بسيار حساس مي باشند و با كوچك ترين تغييرات ناگهاني مانند كاهش يا افزايش دما يا كشيده شدن جريان بيش از حد ممكن است به حالت انفجار در آيند.  در رابطه با اين باتري ها بايد دانست كه تا زماني كه صفحات دروني باتري دچار خوردگي نشود،  قابليت مصرف و شارژ شدن را دارند.

 باتري هاي پليمر ليتيم يون:

اين باتري ها با باتري ليتيم يون شباهت بسياري دارند و تفاوت اصلي آن نازك بودن اين نوع باتري ها مي باشد. از اين جهت بسيار سبك بوده و در اندازه هاي خيلي كوچك توليد مي شوند. در برابر شارژ بيش از حد و نشت مواد شيميايي مقاوم بوده و هزينه  توليد آن ها نسبت به باتري ليتيم يون گران  تر مي باشد. از اين باتري ها در وسايل الكترونيكي سبك و گران مانند گوشي تلفن همراه استفاده مي شود.

ولتاژ باتري هاي شارژي چيست؟

از مهم ترين پارامترها براي يك باتري ولتاژ آن مي باشد. به وسيله ولتاژ مي توانيم نسبت به كارايي باتري اطلاعات  لازم را بدست آوريم. به عنوان مثال يك وسيله الكترونيكي  ۱۲ ولت بايد يك باتري ۱۲ ولتي داشته باشد و مقدار بيشتر يا كمتر ولت جهت راه اندازي وسيله مناسب نمي باشد.

 ولتاژ چيست؟

ولتاژ با مفهوم اختلاف پتانسيل دو سر مثبت و منفي باتري  مي باشد كه اين مقدار عددي با علامت V و به شكل مستقيم مي باشد. اغلب باتري ها از سلول هاي كوچك تر ساخته شده اند كه با بستن آن ها به شكل سري يا موازي مي توانيم ولتاژ مورد نظر را فراهم كنيم.

امروزه باتري هاي ليتيومي باولتاژ نامي ۳٫۶ تا ۳٫۸ ولت  قابليت شارژ ۴٫۲ ولت را دارند. باتري هاي شارژي هرچه ميزان سلول هاي ( حجم) بيشتري داشته باشد ظرفيت نگهداري شارژ بيشتر و شارژ خروجي بيشتري خواهند داشت.

شركت ديوالت از نوعي باتري با نام فلكس ولت رونمايي كرد كه با توجه به ولتاژ مورد نياز ابزار الكتريكي مي تواند ولتاژ را تنظيم كند. به اين ترتيب باتري قابليت مصرف براي هر نوع ابزار الكتريكي كه ولتاژ كمتري دارند را نيز دارد.

 سلول هاي ۲۱۷۰۰، ۱۸۶۵۰ و ۲۰۷۰۰ براي باتري هاي شارژي:

باتري هاي شارژي از تركيب باتري هاي كوچك با نام سلول ايجاد شده اند اين سلول ها مانند باتري قلمي هستند كه در كنار يكديگر قرار مي گيرند و جريان و ولتاژ مورد نياز  براي ابزار الكتريكي را فراهم مي كنند. سه نوع سلول عمده براي ابزار شارژي با كدهاي ۱۸۶۵۰،۲۰۷۰۰ و ۲۱۷۰۰ معرفي شده اند. باتوجه به دو رقم ابتداي سمت چپ  مقدار قطر باتري و سه رقم آخر طول باتري بر حسب ميليمتر  تعيين مي شود.  بنابراين با توجه به قطر و طول باتري، مي توانيم مقدار حجم باتري استوانه اي را بر حسب متر مكعب بدست بياوريم. پس هرچه حجم باتري بيشتر باشد قابليت ذخيره سازي و نرخ جريان افزايش مي يابد.

ظرفيت باتري يعني چه و ارتباط ميان آمپر و آمپر ساعت در باتري شارژي چيست؟

بايد دانست آمپر و آمپر ساعت دو موضوع كاملا جداگانه مي باشند. آمپر ساعت ظرفيت باتري مي باشد و مي تواند مقدار انرژي كه در خود ذخيره كند را نمايش دهد. آمپر ساعت هيچ ارتباطي با اندازه جريان وارد شده به دستگاه ندارد. بنابراين يك باتري به عنوان مثال مي تواند ۲ آمپر ساعت باشد، با اين حال قادر است يك بار ۴ آمپري را نيز تغذيه نمايد. مي توان گفت واحد آمپر ساعت يك مقياس جهت نمايش دادن عمر باتري در هر مرتبه شارژ مي باشد و رابطه اي با جريان مصرفي ابزار ندارد.

 چه عاملي باعث  داغ شدن باتري شارژي مي شود؟

معمولا در دنياي الكترونيك باتري تحت عنوان يك منبع تغذيه با يك مقاومت كوچك در مدار نشان داده مي شود. بنابراين باتري مقداري مقاومت داخلي در حدود ۲۵ اهم دارد كه با واحد اهم در ديتا شيت هاي باتري ها نمايش داده مي شود.

وقتي دستگاه نياز به توان بيشتر داشته باشد جريان بيشتري از باتري خواهد كشيد و هرچه جريان بيشتر باشد مقداري ازمقاومت دروني تبديل به گرما شده و تلف مي شود. به عنوان مثال اگر جرياني كه از باتري عبور مي كند ۳ برابر شود مقدار حرارت ايجاد شده در باتري ۹ برابر مي شود كه اين حرارت بر كيفيت باتري تاثير مي گذارد.

بايد دانست كه دما اثر نامطلوبي بر روي اندازه ولتاژ و ظرفيت ذخيره سازي باتري هاي شارژي مي گذارد. همچنين اگر از وسيله الكترونيكي شارژي براي مدت طولاني استفاده نشود مقداري از شارژ آن كاهش مي يابد كه اين كاهش ظرفيت با شارژ مجدد دوباره بر مي گردد كه به شكل دائمي نخواهد بود.

مطالب مرتبط:

• آشنايي با رئو ستا و چه تفاوتي با پتانسيومتر دارد؟
• استفاده از انرژي هاي تجديدپذير براي توليد برق
• قبل از خريد لوازم جانبي موبايل چه نكاتي را بايد در نظر بگيريم؟

آشنايي با رئو ستا و چه تفاوتي با پتانسيومتر دارد؟

رئوستا چيست؟

در واقع رئوستا يك سنسور دو سيمه مي باشد كه از يك مسير مقاومتي ساخته شده است كه به يك پتانسيل الكتريكي مثلا ۱۲ ولت اتصال دارد و بر روي يك پايه مكانيكي حركت مي كند. رئوستا داراي دو جاي فيش سياه متصل به دو سر ثابت مي باشد و يك فيش قرمز متصل به سر لغزنده است كه با جابجا كردن فيش ها مي توانيم به طرق مختلف از رئوستا استفاده كنيم.

 از رئوستا به سه روش استفاده مي كنند:

1. در صورتي كه دو محل فيش سياه را به مدارجريان برق متصل كنيم، رئوستا مانند يك مقاومت ثابت عمل مي كنند و حركت لغزنده در مدار تاثيري ندارد.
2. وقتي يك فيش سياه و يك فيش قرمز را به مدار جريان برق اتصال دهيم، در اين حالت با حركت لغزنده در يك طرف مقاومت كم و در سمت ديگر مقاومت مدار افزايش پيدا مي كند بنابراين جريان كم و زياد مي شود.
3. وقتي فيش سياه رئوستا را به طور مستقيم به مولد برق متصل كنيم و فيش قرمز را با يك فيش سياه به مدار وصل كنيم ، رئوستا مانند پتانسيومتر عمل مي كند و با حركت لغزنده اختلاف پتانسيل دو سر مدار الكتريكي تغيير خواهد كرد بنابراين شدت جريان  نيز تغيير مي كند و عملا رئوستا كار پتانسيومتر را انجام مي دهد.

مي توان گفت پتانسيومتر و رئوستا  مقاومت متغير مي باشند كه براي تبديل حركت مكانيكي به اطلاعت الكتريكي  به كار مي روند و اختلاف آن ها در اين است كه پتانسيومتر جهت كنترل ولتاژ يا پتانسيل استفاده مي شود و رئوستا براي كنترل جريان مورد استفاده قرار مي گيرد. رئوستا همان پتانسيومتر مي باشد با يك تفاوت كوچك كه در رئوستا يكي از ترمينال هاي ثابت استفاده نمي شود و آزاد مي ماند. مي توان گفت رئوستا از يك المان مقاومتي، يك كنتاكت متحرك و يك كنتاكت ثابت ايجاد شده است. از رئوستا در مدارات براي تغيير جريان استفاده مي شود.

پتانسيومتر چيست؟

مقاومت هاي الكتريكي مقاومت ثابتي دارند كه مانع عبور جريان الكتريكي شده يا دربرابر عبور آن در مدار مخالفت مي كند و بر طبق قانون اهم باعث افت ولتاژ مي شود. بنابراين مقاومت ها را به نوعي طراحي مي شوند كه يك مقدار ثابت يا مقدار متغير بر حسب اهم داشته باشد.

پتانسيومتر يك سنسور ۳ سيمه است كه مقاومت داخلي آن از يك طرف به ولتاژ صفر ( زمين) و از طرف ديگر به ولتاژ ۵ يا ۱۲ ولت متصل مي شود و به وسيله حركت يك پايه متحرك، مقادير مقاومتي متغير توليد مي كند. معمولا دو سر پتانسيومتر بيشترين مقاومت را ايجاد مي كند كه اين مقدار مقاومت ثابت مي باشد اما سر وسط با يكي از طرفين مقاومت متغير توليد مي كند. بايد در هنگام كار با پتانسيومتر توجه داشته باشيد كه مقدار مقاومت متغير چند وات است زيرا با عبور جريان  شديد در مدار، پتانسيومتر خواهد سوخت. در نظر داشته باشيد كه در هنگام كار با پتانسيومتر ولتاژ و جريان هر دو تغيير مي كنند اما ملاك محاسبه براي كامپيوتر به وسيله تغييرات ولتاژ انجام مي شود. پتانسيومتر متغير در انواع مختلفي وجود دارند و مي توان آن ها را به سهولت تنظيم كرد كه جهت كنترل ولتاژ، جريان يا باياس و كنترل بهره يك مدار جهت رسيدن به شرايط تنظيم صفر به كار برده شود.

در گذشته از يك سيم پيچ مقاومتي بزرگ براي اندازه گيري اختلاف پتانسيل ها استفاده مي شد. در حال حاضر پتانسيومترها نسبت به گذشته كوچكتر و دقيق تر هستند كه بيشتر قطعات الكترونيك با نام هاي: مقاومت متغير، پيش تنظيم، تريمر، رئوستا پتانسيومتر متغير نام گذاري مي شوند. اگرچه اين قطعات داراي اسامي گوناگون مي باشند اما عملكرد آن ها بسيار مشابه يكديگر مي باشد كه مقدار مقاومت خروجي آن ها با حركت لغزنده مكانيكي يا حركت يك كنتاكت به وسيله كنش خارجي تغيير مي كند. اغلب مقاومت ها براي عملكرد ويژه اي مانند تنظيم صداي راديو، تنظيم سرعت وسايل نقليه، تنظيم فركانس يك كاليبراسيون يا اسيلاتور دقيق در مدار هستند.

رئوستا و پتانسيومتر از نظر كاربردي چه تفاوتي با يكديگر دارند؟

از يك رئوستا ولتاژ در داخل واحد كنترل الكترونيكي اندازه گيري  مي شود اما در پتانسيومتر ولتاژ در خارج از واحد كنترل الكتريكي اندازه گيري مي شود. هنگامي كه پايه متحرك پتانسيومتر تغير كند مقادير مختلفي از ولتاژ را به كاربر نشان مي دهد در اين حالت يك تقسيم كننده ولتاژ ايجاد مي كند. هرچند پتانسيومتر و مقاومت متغير براي معرفي يك قطعه  به كار مي روند اما داراي اتصالات و عملكرد متفاوتي مي باشند. در انتهاي هر دو قطعه به يك مسير مقاومتي كنتاكت ها اتصال دارند و كنتاكت سوم با نام لغزنده متحرك ناميده مي شود.

 ديمر چيست:

يكي از كاربرد هاي پتانسيومتر ديمر مي باشد كه نوعي مقاومت متغير مي باشد و به شكل پتانسيومتر استفاده مي شود. اگر بخواهيم از قطعات الكترونيكي بكار رفته در ساختمان ديمر صرف نظر كنيم، بايد گفت كه ديمر مي تواند ولتاژ منتقل شده به مصرف كننده را كنترل  مي نمايد. به اين وسيله جهت كم و زياد كردن شدت نور لامپ ها ( معمولا در لامپ هاي رشته اي و چراغ خواب) يا كنترل دور موتورهاي الكتريكي ( براي موتورهاي الكتريكي تك فاز مانند پنكه هاي سقفي)  مورد استفاده قرار مي گيرد.

بايد دانست از ديمر براي كنترل شدت نور لامپ هاي كم مصرف نمي توان استفاده كرد زيرا لامپ هاي كم مصرف براي روشنايي به حداقل يك ولتاژ  احتياج دارند.

 انواع پتانسيومتر:

پتانسيومترها قطعات آنالوگي هستند كه از دوبخش مكانيكي ساخته شده اند.

1. يك عنصر، مسير سيم پيچ مقاومتي ثابت كه مقدار مقاومت آن را با علامت اهم نشان مي دهند.
2. بخش مكانيكي كه به كنتاكت يا لغزنده اجازه مي دهد در طول مسير مقاومتي حركت كند و با تغيير موقعيت، مقدار مقاومت تغيير مي كند. بايد دانست راه هاي زيادي جهت حركت لغزنده در طول مسير مقاومتي به شكل مكانيكي يا الكتريكي موجود مي باشد.  پتانسيومترها ، همچنين به جز مسير مقاومتي و لغزنده در ساختار خود يك محفظه، يك محور يا شفت، يك بلوك لغزان و بوش يا ياتاقان دارند.

حركت لغزنده يا كنتاكت به تنهايي با عمل زاويه اي ( چرخشي ) يا خطي ( مستقيم) صورت مي گيرد.

اصولا ۴ دسته اصلي پتانسيومتر متغير موجود مي باشد.

پتانسيومتر گردان:

اين نوع پتانسيومتر از نوع مرسوم پتانسيومتر است كه با حركت زاويه اي تغيير كرده و با چرخاندن يك دكمه لغزنده حول يك عنصر مقاومتي منحني شكل حركت مي كند. از اين نوع پتانسيومتر تحت عنوان دكمه كنترل صدا استفاده مي شود. معمولا پتانسيومترهايي كه قابليت چرخيدن حول محور را به شكل چند دور دارند تريمر نامگذاري مي شوند و براي چرخش بسيار دقيق و زياد در دسترس قرار مي گيرند.

 پتانسيومتر كشويي:

از اين پتانسيومترها براي تجهيزات صوتي حرفه اي چون ميكسرهاي استوديو استفاده مي شود. به دليل وجود شيار طولاني كه دارند اجازه حركت راحت تيغه را در طول مسير مقاومتي مي دهند كه اين يكي از معايب اين نوع پتانسيومترها مي باشد. همچنين اين شيار باز محل ذخيره و جذب هر گونه گرد، غبار و عرق يا چربي دست كاربران مي شود. بنابراين از يك پوشش جهت جلوگيري از اين عوامل استفاده مي شود. پتانسيومترها به عنوان ساده ترين ابزار براي تبديل موقعيت مكانيكي با ولتاژ مناسب مي باشند و مي توانند جايگزين سنسورها باشند كه با نام سنسور جابه جايي خطي ناميده مي شوند.

 پيش تنظيم يا تريمر:

پتانسيومتر پيش تنظيم يا تريمر در اصطلاح پتانسيومتر كوچك تنظيم و فراموش  مي باشند و مي توانند يك مدار را به سادگي تنظيم كنند. نوعي از پتانسيومترهاي پيش تنظيم چرخان با يك دور، نمونه اي مينياتوري از مقاومت متغير استاندارد مي باشند و براي نصب مستقيم بر روي PBC توليد شده اند كه با پيچ گوشتي دو سو و يا ابزار پلاستيكي نظير آن تنظيم مي شوند.

 رئوستا:

از انواع توان بالاي پتانسيومترها مي باشند اين ابزار مقاومت هاي متغير با دو اتصال هستند كه جهت فراهم كردن مقدار مقاومت دلخواه در مخدوده اهمي خود براي كنترل جريان عبوري مورد استفاده قرار مي گيرند.

اصولا پتانسيومترها در تهيه و فناوري انواع مختلفي مانند فيلم كربن، پلاستيك رسانا، كرميت وسيم پيچي شده در بازار موجود مي باشند. ميزان مقاومت پتانسيومترها يا مقاومت متغير به مقاومت كل جريان مدار مقاومت از يك ترمينال ثابت تا ترمينال ديگر وابسته مي باشد.

مطالب مرتبط:

• استفاده از انرژي هاي تجديدپذير براي توليد برق
• كاربرد فيوز وآشنايي با فيوز ساختماني
• حسگر دزد گيرها چيست و چگونه كار مي كند ؟

استفاده از انرژي هاي تجديدپذير براي توليد برق:

جهان امروز به دليل افزايش مصرف انرژي الكتريسته نيازمند منابع توليد جريان الكتريسته مي باشد و از سوي ديگر مصرف برق باعث كاهش منايع سوخت فسيلي مي شود. پژوهشگران در حال تحقيق در مورد انرژي هايي هستند كه تجديد پذير باشد و به محيط زيست آسيب وارد نسازد. به هر حال منابع نفت ، گاز و ذغال سنگ غير قابل بازگشت هستند و بايد جايگزين مناسبي براي تامين انرژي برق يافت شود. در سال هاي گذشته از انرژي باد توسط آسياب  هاي بادي براي توليد برق استفاده مي شد و در حال حاضر نيز توربين هاي بادي در اين امر عملكرد مناسبي داشته اند. كشورهاي توسعه يافته و صنعتي از عوامل طبيعي  مانند انرژي خورشيد، باد، گرماي درون زمين و جزر و مد براي تامين انرژي برق استفاده مي كنند.

انرژي باد چيست؟

با توجه به اين كه انرژي باد در دسترس مي باشد و بدون آلودگي است، مي تواند در بلند مدت از نظر اقتصادي مفيد واقع شود و قابل توجه مي باشد. انرژي باد از به حركت در آمدن هوا ايجاد مي شود. وقتي نورخورشيد به شكل نامساوي به پستي و بلندي ها ي زمين مي رسد باعث تغيير دما و فشار مي شود كه اين تغييرات باعث توليد باد مي شود. عامل ديگر ي كه باعث توليد باد مي شود، حركت وضعي زمين است كه گرما از مناطق گرم به مناطق قطبي منتقل مي شود و اين عاملي براي توليد باد مي شود. به عنوان مثال جريان اقيانوسي مي تواند باعث  انتقال حرارت همه جهان باشد. به اين ترتيب جريانات اتمسفري مي توانند يك عامل موثر براي انتقال حرارت و گرما باشند.

انرژي بادي چگونه توليد مي شود؟

با استفاده از جريان باد كه توسط توربين هاي بادي به حركت در مي آيند و قادرند انرژي مكانيكي را به انرژي الكتريكي تبديل كنند انرژي بادي توليد مي شود. انرژي بادي به دليل تجديد پذيري، فراواني، توزيع يكپارچه، حذف آلودگي و پاك بودن، بدون انتشار گازهاي گلخانه اي در طي عمليات، بدون نياز به مصرف آب وبه دليل  قابليت اجرا  در فضا ها ي كوچك از اهميت ويژه اي برخوردار مي باشد.

بسياري از كشورها از آسياب بادي براي آسياب كردن گندم و ذرت، پمپ كردن آب يا قطع كردن درختان استفاده ميكردند. اوايل قرن بيستم  اولين توربين هاي بادي پيشرفته و سريع ساخته  شدند. در حال حاضر كشورهاي آلمان، ايتاليا، آمريكا، دانمارك و هند از اين فناوري استفاده مي كنند.

 مزاياي استفاده از انرژي بادي:

• توربين هاي بادي نيازي به سوخت ندارند و به اين ترتيب درمصرف سوخت فسيلي صرفه جويي مي شود.
• انرژي باد بدون هزينه و رايگان مي باشد.
• با اين روش قسمتي از انرژي برق جهت متقاضيان فراهم مي شود.
• ميزان هزينه اي كه از باد حاصل مي شود نسبت به ساير منابع انرژي كمتر مي باشد.
• اين انرژي مي تواند به صورت پايدار باشد و قابليت  تبديل شدن به منابع انرژي ديگر را داشته باشد.
• اين منبع انرژي نيازي به آب ندارد
• براي نصب توربين نيازي به زمين زيادي نداريم
• با اين روش امكان اشتغال براي افراد زيادي ايجاد مي شود.
• آلودگي زيست محيطي در اين زمينه بسيار كمتر از ساير نيروگاه ها مي باشد.
• قابل مصرف براي مناطق روستايي و عشايري كه به برق شبكه سراسري دسترسي ندارند، مي باشد.
• باعث بالا بردن ولتاژ خروجي توسط مدارهاي الكترونيكي مي شود.

 معايب استفاده از توربين بادي:

• به اعتقاد عده اي ظاهر ناخوشايند و صداي زياد توربين ها يكي از معايب انرژي بادي مي باشد. البته در مقايسه با مولدهاي سوخت ذغال سنگ صداي كمتري دارد. توليد صدا توسط توربين هاي بادي به دليل اجزا مكانيكي و آيردويناميكي ايجاد مي شود. ميزان آيروديناميكي صداي توليد شده وابسته به سرعت باد مي باشد. اين توربينها معمولا در خارج از مناطق شهري مي باشند و در حال حاضر به كمك مولد هاي فناوري چرخ دنده ها و توربين هاي سه تيغه كنترل مي شوند.
• حركت توربين هاي بادي ممكن است به پرندگان آسيب برساند.گاهي برخورد پرندگان با برج يا پره هاي روتو  باعث بهم خوردگي محل زندگي پرندگان يا توليد مثل پرنده ها مي شود.
• توربين هاي بادي با امواج الكتريستي يا مخابراتي دچار تداخل مي شوند و باعث انعكاس يا پخش و شكسته شدن امواج مخابراتي راه دور  مي شوند
• از نظر ايمني توربين هاي بادي كمترين مشكلات گزارش شده را به خود اختصاص داده اند و در صورتي كه حوادث غير مترقبه رخ دهد تكنسين ها به سرعت توربين را متوقف مي كنند.

 توربين هاي بادي به دو نوع تقسيم مي شوند:

توربين بادي با محور افقي  و توربين بادي با محور عمودي

توربين بادي خانگي :

شامل يك موتور، يك ژنراتور و يك دنباله مي شود. هنگامي كه باد از روي پره ها  و روتورعبور مي كند انرژي جنبشي باد گرفته شده و تبديل به حركت چرخشي  مي شود. بنابراين ژنراتور به حركت در مي آيد. روتور مي تواند داراي ۲ يا ۳ پره باشد. ميزان انرژي حاصل از توربين بستگي به قطر روتور دارد.

اسكلت توربين شامل يك ميله محوري مستحكم مي باشد كه روتور ، ژنراتور و دنباله بر روي آن نصب شده است. نقش دنباله اين است كه توربين را همواره در مسير باد قرار دهد. بايد دانست كه توربين بادي يك كيلو واتي قادر است نياز هاي يك ساختمان با مصرف ۳۰۰ كيلو وات ساعت در ماه را با توجه به منطقه اي كه سرعت متوسط باد در طول سال برابر با ۲۲/۵ كيلومتر بر ساعت باشد را فراهم كند.

كاركرد هاي توربين بادي:

توربين بادي را مي توان به شكل مستقل  يا به شبكه قدرت تسهيلاتي  متصل كرد و يا با تركيب سيستم خورشيدي همزمان استفاده كرد. از توربين هاي مستقل براي امور كشاورزي و پمپاژ آب يا ارتباطات استفاده كرد. در صورتي كه منطقه بادخيز باشد مي توان براي تامين برق از توربين استفاده كرد.

 كاربرد توربين هاي بادي  شامل

 كاربرد غير نيروگاهي :

مانند پمپ هاي بادي آبكش براي تامين آب آشاميدني حيوانات در مناطق دور و آبياري براي زمين هاي كشاورزي كوچك، تامين آب كم عمق جهت پرورش آبزيان و تامين آب مصرفي قابل شرب  مي باشد.

كاربرد توربين هاي بادي جهت تامين برق:

شارژ باتري، نيروگاه هاي به صورت انفرادي جهت تامين انرژي الكتريكي واحد هاي مسكوني، صنعتي، كشاورزي ( براي تامين قسمتي از تقاضاي انرژي الكتريكي و برق شبكه) و تجاري مي باشد.

مكان مناسب براي بهره برداري از انرژي باد:

1. انرژي بادي ساحلي كه از منابع انرژي الكتريكي گران مي باشد اما درمقايسه با انرژي سوخت زغالي و گازي كم هزينه تر مي باشد.
2. انرژي بادي دور از دريا كه در زمين هاي بادخيز قرار گرفته است و تاثير زيادي  دارد اما هزينه نصب ، راه اندازي، تعمير و نگهداري آن بالا مي باشد. معمولا زمين هاي باد خيز كوچك مي توانند انرژي الكتريكي توليد شده را خارج از شبكه به مكاني ديگر انتقال دهند.

 مصرف انرژي بادي چه ويژگي هايي دارد؟

انرژي باد انرژي ارزشمندي است كه به عنوان يك منبع برق قابل اعتماد شناخته شده است. به اين ترتيب مي توانيم با توسعه اين فناوري ميزان برق توليد شده به وسيله انرژي باد را افزايش دهيم.

 در صورت كمبود باد چه بايد كرد؟

استفاده از روش هاي مديريتي انرژي مانند داشتن ظرفيت اضافي، استفاده از توربين جغرافياي توزيع، نيروگاه برقي آبي، صادرات و واردات برق به نواحي مجاور، استفاده از بهره برداري استراتژيك اتوماتيك و كاهش تقاضا در هنگام كم شدن باد مي تواند ما را در اين زمينه ياري دهد. امروزه بررسي وضع هوا براي بهبود شرايط مي تواند موثر باشد تا شبكه برق به درستي عمل كرده و با مشكل مواجه نشود.

مطالب مرتبط:

• مولتی مترچیست؟
• رله چيست و كاربرد آن در مدار الكتريكي چيست؟
• چراغ دفنی و چراغ واتر پروف چیست ؟

مولتي متر چيست؟

يك ابزار اندازه گيري مي باشد كه قابليت اندازه گيري كميت هاي الكتريكي مانند ولتاژ، جريان و مقدار مقاومت اهمي را دارا مي باشد. مولتي مترها همچنين مي توانند فركانس سيگنال متناوب و ظرفيت خازن را محاسبه كنند. به كمك مولتي متر مي توانيم پايه هاي ديود ها و ترانزيستور ها را تعيين كنيم. همچنين از سالم يا معيوب بودن آن ها اطمينان حاصل كنيم. جهت تست اتصال مدارات از مولتي متر استفاده مي شود.

نام ديگر مولتي متر، آوومتر ناميده مي شود. اين نام از سه كلمه آمپر، ولت و اهم برگرفته شده است زيرا مولتي متر براي اندازه گيري اين سه كميت مورد استفاده قرار مي گيرد.

اگر بخواهيم ميزان اهمي مقاومت را به وسيله مولتي متر اندازه گيري كنيم بايد ابتدا رنج مربوط به مقاومت را انتخاب كنيم، سپس سيم هاي مولتي متر را به دو سر مقاومت وصل كرده و بايد متوجه باشيم كه مقاومت با كميت هاي ديگر موازي نباشد. در غير اين صورت مقدار مولتي متر به شكل نادرست نمايش داده مي شود.

 تقسيم بندي مولتي متر:

 مولتي متر آنالوگ:

اين نوع مولتي متر در ظاهر از يك صفحه با خطوط مدرج ،به همراه يك عقربه كه مي تواند روي اين خطوط مدرج حركت كند، يك سلكتور، مقداري ترمينال، يك پتانسيومتر تنظيم كننده صفر و همراه دو سيم رابط  تشكيل شده است

مولتي متر ديجيتال:

مولتي متر ديجيتال كميت هاي محاسبه شده را به شكل عددي و يا تعدادي رقم بر روي صفحه نشان مي دهد. اين نوع مولتي متر مقدار اندازه گيري شده را  به شكل مناسب  نمايش مي دهد.

مولتي متر روميزي:

اين دسته از مولتي متر ها نيز از نوع ديجيتال مي باشند و دقت بيشتري نسبت به ساير مدل ها دارند از اين نوع مولتي مترها براي آزمايشگاه ها استفاده مي شود.

مولتي متر انبري:

در اين نوع از مولتي متر ها علاوه بر همه تجهيزات ساير مولتي مترها يك چنگك نيز موجود مي باشد كه از طريق اين چنگك مي توانيم بدون سري كردن مولتي متر با المان مورد نظر در مدار جريان عبوري از مدار را اندازه گيري كرد.

نحوه كار با مولتي مترها:

همانطور كه گفته شد مولتي متر دستگاهي است كه توانايي اندازه گيري چند كميت الكتريكي را دارد كه شامل ولتاژ، جريان و مقاومت مي باشد. براي بكار گرفتن مولتي متر لازم است كليد متحرك روي دستگاه را طبق درخواست مورد نظر تنظيم كنيم به اين ترتيب روي كليد چرخان يك فلش كوچك قرار دارد كه حالت مولتي متر را نمايش مي دهد، فلش در برابر هر عبارت قرار بگيرد وضعيت مولتي متر درهمان وضعيت آماده به كار مي شود.

براي اندازه گيري ولتاژ DC :

براي اندازه گيري ولتاژ كليد را روي حالت vdc قرار داده و سيم ها را به دو سر نقطه مورد نظر وصل كنيم.

براي اندازه گيري جريان الكتريكي:

كليد را روي حالت A قرار داده و سيم مولتي متر را به صورت سري در مدار اتصال مي دهيم.

كليد را روي حالت اهم قرار داده و دو سيم مولتي متر را به مقاومت وصل مي كنيم.

چگونگي اندازه گيري مقاومت با مولتي متر ديجيتال:

جهت تعيين مقاومت، دستگاه مانند اندازه گيري ولتاژ عمل مي كند. تنها تفاوت در اين است كه براي تست مقاومت ابتدا بايد از منبع  تغذيه جدا شود و بعد تست را انجام دهيد.

چگونگي اندازه گيري مقاومت با مولتي متر عقربه اي :

بر روي دسته سلكتور  نشانگري وجود دارد كه جهت تعيين دامنه كاري اندازه گيري ها به كار مي رود. دستگاه مانند هر سيستمي شامل دو ترمينال آند و كاتد است. براي اين كه با روش درست از دستگاه استفاده كنيم بايد سيم مشكي را به ترمينال منفي  و سيم قرمز را به ترمينال مثبت اتصال دهيم. سپس كليد  Power را روشن كرده و دستگاه براي تست آماده مي باشد.

به عنوان مثال  عبارت۱۰* R به اين معنا مي باشد كه عقربه بر روي هر عدد باشد بايد در عدد ۱۰ ضرب شود تا ميزان مقاومت بدست آيد. وقتي مقدار مقاومت برابر ۵۰ كيلو اهم باشد رنج يا مبنا نيز برابر همان ۵۰ اهم مي شود. در صورتي كه مقاومت بيشتر از اين رقم ها باشد سلكتور بايد روي  ۱۰۰  R* قرار بگيرد و هرچه عقربه نشان مي دهد بايد در عدد۱۰۰ضرب شود. اگر بخواهيم مقدار مقاومت را از عدد ۱ تا ۱۰ محاسبه كنيم بايد تنظيم را روي صفر قرار دهيم.

اندازه گيري مقدار ولتاژ Dc ( ديجيتال):

براي اندازه گيري ولتاژ  بايد مولتي متر را به شكل موازي در مدار قرار دهيم و سلكتور مولتي متر را بر روي عدد ۷ قرار داده و مقدار اندازه گيري شده را نشان داده شود.

چگونگي اندازه گيري ولتاژ DC عقربه اي :

براي اندازه گيري ولتاژ DC.V مستقيم كه شامل ۶ مبناي اندازه گيري از ۲۵/۰ ولت تا ۱۰۰۰ ولت مستقيم مي باشد. براي اندازه گيري مقدار ولتاژ مانند سنجش اهم سلكتور را روي هر عدد قرار دهيم، دستگاه همان مقدار را نشان مي دهد. معمولا برق DC داراي دو قطب مثبت ومنفي مي باشد و براي اتصال دستگاه بايد فيش سياه به منفي و فيش قرمز به مثبت وصل شود در غير اين صورت عقربه در جهت خلاف حركت مي كند.

بر روي دستگاه سه دسته عدد وجود دارد كه سمت چپ مدار با DC.V و برحسب ميلي آمپر تعيين شده است. براي اين كه يك باتري  يا منبع تغذيه را مورد آزمايش قرار دهيم بايد سيم مثبت دستگاه به مثبت منبع تغذيه و سيم منفي دستگاه به منفي تغذيه وصل شود. اگر باتري ۶ ولت باشد سلكتور را روي عدد۱۰ تنظيم كنيد به اين ترتيب عقربه عدد ۶ را نمايش مي دهد. هنگامي كه باتري بيشتر از ۱۰ ولت و كم تر از ۵۰ ولت باشد سلكتور بايد روي عدد ۵۰ قرار بگيرد .

 چگونگي تنظيم  كردن عقربه در مولتي متر عقربه اي:

وقتي سلكتور رابه حالت RX قرار بدهيم بايد دو سيم اهم متر به يكديگر متصل شود كه باعث انحراف عقربه مي شود. در نظر داشته باشيد كه عقربه روي صفر قرار بگيرد زيرا مقاومتي بين دو سيم اهم متر موجود نمي باشد. در صورتي كه اين اتفاق نيفتاد به كمك ولومي كه سمت راست اهم متر قرار دارد عقربه را روي عدد صفر تنظيم كنيم تا ثابت بماند سپس مقدار مقاومت آزمايش مي شود.

قابليت اتصال  عدم اتصال كوتاه در مدار به وسيله مولتي متر:

به كمك مولتي متر مي توانيم اتصال به نقاط مختلف مدار را توسط مولتي متر شناسايي كنيم. به طور مثال يك سيم در هر طرف دو رشته دارد كه ابتدا بايد دو رشته سيم را قبل از اصال از هر دو طرف تست كنيم وقتي مولتي متر صدايي پخش نكند به معناي اين است كه سيم ها به يكديگر اتصال ندارندو در صورتي كه صدا پخش شد سيم دچار عيب شده است. از اين آزمون براي اطمينان از سيم و عيب يابي آن يا  براي ديتا، سيم دوربين و آنتن استفاده مي شود.

تست ديود:

براي تست ديود نيز از همين روش استفاده مي كنيم فقط بايد در نظر داشت كه سلكتور مولتي متر بايد روي ديود قرار بگيرد. دو سر سيم بايد در طرفين ديود واقع شود. در صورتي كه هنگام اتصال صدايي پخش نشود به اين معنا است كه ديود سالم است. بايد در نظر داشت كه اتصال ديود نيز بايد كوتاه باشد.

نكاتي كه در هنگام كار با مولتي متر بايد در نظر داشت:

• بايد بدانيم كه هنگام اندازه گيري شدت جريان دستگاه به شكل سري در مدار قرارداشته باشد.
• جهت تعيين اختلاف پتانسيل دستگاه بايد به شكل موازي در مدار قرار داشته باشد.
• براي تعيين مقاومت بايد جريان برق قطع شود. در غير اين صورت دستگاه آسيب مي بيند.
• در خاطر داشته باشيد كه پيچ تنظيم صفر نبايد دست كاري شود زيرا عقربه آن بسيار حساس مي باشد و ممكن است فنر دستگاه دچار قعطي يا خرابي شود.
• براي اندازه گيري مقاومت، جريان و ولتاژ كه مقدار آن را نمي دانيد بيشترين رنج را در نظر بگيريد. به اين ترتيب باعث اندازه گيري دقيق تر مي شود براي حفاظت دستگاه اگر براي اندازه گيري جريان ، جرياني كه اندازه گيري مي شود از مقدار تعيين شده بيشتر باشد آمپر متر از كار خواهد افتاد.
• سلكتور بايد در جهت عقربه هاي ساعت قرار بگيرد. حركت دادن سلكتور به آرامي انجام شود زيرا پيچاندن سريع باعث آسيب ديدن مولتي متر مي شود.
• اگر عدد نمايش داده شده جهت ولتاژ يا جريان منفي باشد به معناي برعكس بودن پراب ها در مدار  مي باشد.
• اگر جريان در اندازه آمپر يا ماكزيمم باشد پراب بايد به سوكتَA 10 اتصال داشته باشد در غير اين صورت فيوز دستگاه مي سوزد البته فيوز قابل تعويض مي باشد.
• در مدل هاي جديد مولتي متر سلكتور آمپر AC و DC با يك علامت مشخص  نشان داده مي شود.
• كليد دو حالته براي برخي اهم مترها مثبت مي باشد كه به اين جهت است كه زمان اندازه گيري ولتاژ درجهت مخالف حركت كند مي توانيم به جاي تعويض فيش ها كليد را در حالت ديگر قرار داد تا ولتاژ را بررسي كنيم.

مطالب مرتبط:

• /سیستم درب بازکن اتوماتیک:
• /سنسور چیست و چه کاربردی دارد؟
• /کاربرد آمپلی فایر در دنیای امروز: